خودنگاره یا سلف پرتره به سبکی از عکاسی و نقاشی گفته میشد که هنرمند در آنها خودش را به عنوان سوژه انتخاب میکند. هنگام عکاسی از خود، داشتن الهام و ایده مناسب یکی از اصلیترین موضوعات است. اگر خیلی وقت است که به این سبک عکاسی علاقه دارید، احتمالاً بیش از سایر افراد با چالش پیدا کردن ایده عکاسی مناسب مواجه شده باشید. در این مقاله چند مورد از ایدههای عکاسی خودنگاره را با شما در میان میگذاریم که میتوانند در این زمینه کمک بزرگی برای شما محسوب شوند.
حالا، اگر در زمینه عکاسی مبتدی باشید، حتماً از خودتان میپرسید: تفاوت بین سلفی و پرتره خودنگاره چیست؟ با افزایش محبوبیت تلفنهای هوشمند، خودنگارهها جای خودشان را بیشتر به سلفیها دادند. با این حال، عکاسی خودنگاره جذابیتهای خاص و ویژه خیلی بیشتری دارد که یک عکس سلفی هرگز نمیتواند داشته باشد. تفاوت بین این دو کمی پیچیده است. اما سلفیها معمولاً بهصورت ناگهانی و آنی و با دوربین گوشی گرفته میشوند. ولی خودنگارهها با تفکر و دقت خیلی بیشتری ثبت میشوند و هدف آنها کشف مضامین عمیقی مانند هویت است.
در این مقاله، ما ۲۲ ایده جذاب برای عکاسی خودنگاره ارائه خواهیم کرد که برای عکاسان در هر سطح مهارتی مناسب است.
۱. تغییر منظر و زاویه را امتحان کنید
اولین گزینه در لیست ایده های عکاسی خودنگاره، تغییر منظر است. بسیاری از خود پرترهها با همان منظر و پرسپکتیو سنتی مستقیم ثبت میشوند. ولی برخی نیز جسارت بیشتری به خرج داده و از منظر بالا و پایین استفاده میکنند تا حس مقیاس و احساس پویایی بیشتری به عکس اضافه کنند.
البته هر دو رویکرد مزایای خود را دارند: رویکرد سنتی و انتخاب پرسپکتیو مستقیم باعث میشود عکسها حس صمیمیت بیشتری داشته باشند. در حالی که استفاده از پرسپکتیو منحصربهفرد احساس فعالیت و حرکت را به بیننده منتقل میکند.
بنابراین، اگر مثل همیشه از دیدگاه سنتی استفاده میکنید، چرا این بار سعی نمیکنید تا کمی زاویه عکس را تغییر دهید؟ از سوی دیگر، اگر جزو آن دسته عکاسانی هستید که عکسهایی پویا و با زاویه میگیرید، شاید بهتر باشد این بار اوضاع را آرامتر کرده و خودنگاره خود را با رویکردی سنتی و مستقیم ثبت کنید.
۲. از موشن بلر استفاده کنید
منظور تکنیک موشن بلور (Motion Blur) یا همان تاری حرکتی، تار شدن برخی تصاویر و یا فیلمها بر اثر حرکت سوژه عکاسی و یا دوربین است. در حالی که بسیاری از عکاسان پرتره و خودنگاره سعی دارند تا تمام تصاویر خود را خیلی صاف و شفاف ثبت کنند، استفاده از نوردهی طولانیتر میتواند جلوههای بصری جذابی برای عکس شما ایجاد کرده و باعث ایجاد تنوع شود. با کاهش سرعت شاتر دوربین و ایجاد حرکت در طول زمان نورگیری لنز، میتوانید نتایجی منحصر به فرد و حتی سورئال خلق کرده و خودنگارههایی خاص و عالی داشته باشید.
۳. از سایهها استفاده کنید
با اعمال سنجیده سایهها، میتوانید جلوههای دراماتیک ایجاد کنید. به عنوان مثال، میتوانید برخی نواحی صورت، بدن و محیط اطراف را تاریک و مبهم کنید. از سوی دیگر، نور شدید هم میتواند کاربردهایی داشته باشد. از نور شدید میتوان برای اعمال الگوهای تأثیرگذار یا حتی اسرارآمیز در یک پرتره شخصی استفاده کرد. این در حالی است که سایههایی با طیف ملایم میتوانند فضای آرامتری را منتقل کنند.
۴. سبکهای مینیمالیسم را آزمایش کنید
مینیمالیسم شکلی از هنر انتزاعی است که در دهه ۱۹۶۰ در آمریکا توسعه یافت و با آثار هنری متشکل از اشکال هندسی ساده شناخته میشود. خودنگاره و پرترههای شخصی مینیمالیستی زیبایی خود را مدیون سادگی هستند. در این سبک سعی میشود تا با کاهش جزئیات اضافی، بر شکل و سوژه اصلی بیشترین تمرکز را داشته باشیم. برخی از تکنیکهای عکاسی خودنگاره مینیمالیستی جهت جلب بیشترین توجه به سوژه مورد نظر، از پسزمینههای ساده، عمق میدان کم، و/یا سایهها یا هایلایتها استفاده میکنند.
۵. روی رنگها تأکید کنید
رنگها در عکسهای خودنگاره میتوانند احساسات و ایدهها را منتقل کند. آنها همچنین میتوانند توجه بیننده را به سمت خود سوژه هدایت کنند. یکی از راههای ساده ولی بسیار مؤثر برای ثبت سلف پرترههای جذاب، استفاده از رنگها به عنوان ابزاری بیان خود است. به عنوان مثال، در حالی که رنگهای قرمز میتوانند عکسی چشمنواز و خاص ایجاد کنند، رنگ آبی بیشتر آرامشبخش است.
علاوه بر این، رنگ میتواند مکان، زمان، احساسات سوژه و جو عکس را نشان دهند. بهکارگیری عمدی رنگهای مختلف در یک عکس سلف پرتره میتواند تکنیک مناسبی برای جلب توجه، تنظیم صحنه و تقویت کنشهای سوژه عکاسی باشد.
۶. عکسهای انتزاعی بگیرید
هدف عکاسان انتزاعی خلق تصاویر جذاب بصری بدون تکیه بر رویکردهای مرسوم عکاسی از خود است. چند مثال از عکسهای خود پرتره انتزاعی شامل استفاده از حرکت عمدی دوربین (ICM)، حرکت سوژه در طول نوردهی طولانی (در بالا بحث شد!)، و نوردهی انتخابی است. نوردهی دوگانه نیز میتواند به عنوان راه دیگری برای ایجاد تنوع در حالت انتزاعی یک عکس باشد. در این روش، با ترکیب لایههای عکس میتوانید فوقالعادهای به دست بیاورید.
۷. پرتره خود را بدون چهره ثبت کنید
یک عکس پرتره جذاب همیشه و لزوماً به یک چهره احتیاجی ندارد. پرترههای بدون صورت بیشتر میتوانند توجه را به محیط اطراف جلب کنند؛ چراکه با حذف صورت، عناصر دیگری مانند خطها، سایه، رنگ، نور و … بیشتر برجسته شده و میتوانند حس و حال و اتمسفر را تغییر ببخشند. در عکسهای اینچنینی، استفاده از وسایل یا محیطهای جالب میتواند سرنخهایی در مورد شخصیت سوژه عکاسی نیز اضافه کند.
۸. عمق میدان مختلف را آزمایش کنید
اگر به تازگی به حیطه و زمینه خودنگاره ورود کردهاید، سعی کنید عمقهای میدان مختلف را هم حتماً آزمایش کنید. عمق میدان در واقع آن نواحی از عکس را مشخص میکند که واضح هستند و باقی عکس تار میشوند. به عنوان مثال، افکت بوکه دقیقاً همین کار را میکند و سوژه از پسزمینه جدا میکند تا سوژه شفاف و واضح باشد و پسزمینه کمی مات میشود تا تمرکز بیننده روی سوژه منعطف شود. بنابراین با استفاده از کنترل دقیق عمق میدان، میتوانید مناطق متمرکز و بدون فوکوس را در یک تصویر ترکیب کنید. با انتخاب عمق میدان بالا، پسزمینه عکس شما نیز بهخوبی شفاف و واضح خواهد بود، بنابراین جزئیات بیشتری در تصویر خودنگاره درج خواهند شد. استفاده از عمق تصویر زیاد به خصوص زمانی کاربرد دارد که عکاس بخواهد چیز مهمی را در پسزمینه عکس به تصویر بکشد.
۹. نوردهیهای مختلف را آزمایش کنید
گاهی اوقات یک شات عکس کافی نیست و نوردهی موردنظر شما ثبت نمیشود. در این شرایط، شاید بهتر باشد از تکنیک نوردهی چندگانه (Multiple-exposure) استفاده کنید. این تکنیک ۲ یا چند مرتبه نوردهی را در یک عکس ترکیب میکند. در دوربینهای قدیمی که از فیلم عکاسی استفاده میشد، عکاس تلاش میکرد تا در یک قلب فیلم چندین بار نوردهی کند. ولی در دوربینهای عکاسی دیجیتال امروزی، خود دوربینها میتوانند عملکرد نوردهی چندگانه را در اختیار افراد قرار دهند.
البته از تکنیکهای تاریکخانه و یا فتوشاپ نیز میتوان برای ایجاد جلوههای نوردهی و ترکیب آنها استفاده کرد. اما صرفنظر از روش، تکنیکهای پرتره با نوردهی چندگانه اطلاعات بیشتری را در یک تصویر ارائه کرده و به شما امکان میدهد پیامها و مضامین عمیقتری را کاوش کنید.
۱۰. عکسهای سیاه و سفید را هم آزمایش کنید
دهمین گزینه در لیست ایدههای عکاسی خودنگاره ما مربوط به استفاده از تکنیک سیاه و سفید میشود. شاید تصور کنید که سیاه و سفید کردن تصویر خیلی بدیهی و ساده به نظر میرسد، ولی همین تکنیک ساده میتواند عکسهایی منحصر به فردی ثبت کند که نگاه مخاطب را روی سوژه عکس متمرکز میکند. عدم به کارگیری رنگ باعث تأکید بیشتر روی کنتراست و تضادها شده و تمرکز بیشتر روی تأثیر نور در عکس معطوف میشود. عکسهای خودنگاره که با تکنیک سیاه و سفید گرفته شده باشند همچنین میتوانند چارچوبی رسمی، متفکرانه و یا مستند به عکس بدهند.
۱۱. بازتاب و انعکاس را آزمایش کنید
گرفتن یک عکس خودنگاره و پرتره از طریق سطوح بازتابنده میتواند چند مزیت داشته باشد:
- خود دوربین را هم میتوان به عنوان یکی از عناصر محیط سوژه در عکس گنجاند تا اطلاعات بیشتری در اختیار بیننده قرار بگیرد.
- عکاسی خودنگاره از پشت دوربین امکان دستکاری و تنظیم نوردهی را آسانتر میکند.
- بهکارگیری یک سطح انعکاس دهنده میتواند محیط اطراف را بیشتر در عکس بگنجاند
۱۲. از فضاهای باز و بزرگ استفاده کنید
خیلی از پرترهها در محیطهای داخل ساختمان و آتلیهها گرفته میشوند. این در حالی است که استفاده از فضای باز میتواند فرصتی عالی باشد تا داستان خود را بیشتر گسترش دهید و اطلاعات بیشتری را در عکس بگنجانید. جنگلها، مراتع، آبراهها، طبیعت شهری و یا هر محیط دیگری میتواند اطلاعات زیادی را در بر داشته باشد و به داستان عکس شما اضافه کند. خودنگارههای مبتنی بر طبیعت همچنین اطلاعات مناسبی در مورد ساعت، آبوهوا، مکان جغرافیایی، فصل و چشمانداز ارائه میکنند.
۱۳. اشیاء مختلف را به کار بگیرید
از همان اولین روزهای شروع سبک عکاسی از خود، از اشیاء برای تکمیل عکاسی و محیط استفاده میشد. بسیاری از سلف پرترههای معروف عکاسی از آیتمهایی برای کمک به انتقال روحیه یا بینش (insight) استفاده کردهاند. به عنوان مثال، میتوانید به خودنگارههای Andy Warhol رجوع کنید. البته این موضوع را باید در خاطر داشت که تمام خودنگارهها با یکدیگر متفاوت هستند، چراکه عکاسها با یکدیگر تفاوت داشته و شیوه تفکر و تصمیمگیری آنها متفاوت است. با این حال، استفاده از اشیاء و وسایل اضافی میتواند به انتقال مضمون کمک کند.
۱۴. یک عکس را در عکس دیگری قرار دهید
در میان ایده های عکاسی که داشتید، تا حالا به این فکر کرده بودید که یک عکس را به چند لایه تقسیم کنید؟ مثلاً، هنگام گرفتن عکس خود نگاره، عکس دیگری از خودتان را در دست بگیرید و اجازه دهید این تصویر بخشی از ترکیببندی عکس جدید شما را شامل شود (مانند عکس بالا). از عکسهای مختلف خودتان میتوانید برای این کار استفاده کنید. استفاده از عکسهای داخل تلفن همراه هم میتواند ایده جذابی باشد. در هر حال، این ایده یک سطح اضافی به ابعاد یک پرتره اضافه میکند و بیننده تشویق به تجزیه و تحلیل بیشتر عکس میکند.
۱۵. اشیاء مختلف را جلوی لنز قرار دهید
گاهی اوقات، بهکارگیری اشیاء و ابزارهای ساده میتواند فضای یک تصویر را تغییر دهد. به عنوان مثال، میتوانید از منشورها برای شکست نور استفاده کنید تا جلوههای نوری زیبایی در عکس شما خلق شود. چیزهای مختلفی میتوان جلوی لنز گذاشت تا به عنوان نوعی فیلتر عمل کرده و حس و حال خاصی بهعکس شما ببخشد. به عنوان مثالی دیگر، برخی مقداری وازلین به روکش لنز میزنند تا جلوهای رمانتیک، بدون فوکوس و زیبا به تصویر ببخشند.
۱۶. سرعت شاتر بالا را آزمایش کنید
پیشتر در لیست ایده های عکاسی خودنگاره در مورد استفاده از سرعت شاتر پایین و استفاده از تکنیک موشن بلر (تاری حرکتی) صحبت شده بود. ولی این گزینه دقیقاً برعکس ایده قبلی است. این مرتبه سرعت شاتر را بالاتر ببرید تا حرکات در همان لحظه فریز کنند. به این تکنیک Frozen Motion گفته میشود و همانطور که در تصویر بالا تماشا میکنید، برای عکاسی از اجسام متحرک مناسب است. به علت سرعت بالای عکاسی و شاتر در این تکنیک عکاسی، تصویر شما به شکلی خواهد بود که گویی سوژه عکاسی شما ثابت بوده است. این تکنیک عکاسی برای عکسهای ورزشی و حیاتوحش بسیار متداول است، ولی از آن میتوانید برای ثبت خودنگارههای جذاب هم استفاده کنید. برای انجام این کار، سرعت شاتر سریعتری را انتخاب کنید، سپس از تایمر دوربین استفاده کنید تا بعد از شروع حرکت شما، بهصورت خودکار عکاس را بگیرد.
۱۷. جزئیات را به تصویر بکشید
هیچ الزامی وجود ندارد که تمام پرترههای های شخصی و عکسهای خودنگاره شامل یک فرد کامل باشد. بزرگنمایی در عکسها و تنها بهتصویر کشیدن بخشی از یک شخص میتواند اطلاعات زیادی را در مورد او نشان دهد. عکاسی از جزئیاتی مانند دست و یا چشم میتواند ایده خوبی برای جایگزینی عکاسی از کل چهرهی سوژه باشد. اگر قصد عکاسی داستانی با چند فریم مختلف را داشته باشید، این کار جذابیت بسیار بیشتری خواهد داشت، چراکه اطلاعاتی تکمیلی و کاملتر از سوژه عکاسی شما ارائه میکنند. جای زخمها و یا چین و چروکها، هرکدام داستانی را بیان میکنند. زمانی که این جزئیات دقیق را در عکس میگنجانید، در واقع داستانی از اتفاقات بدن آن شخص را طول زمان را به تصویر میکشید.
۱۸. از ایده سایر افراد کمک بگیرید
در دنیای هنر، همیشه میتوان از کارهای سایر هنرمندان الهام گرفت. تماشای عکسهای خودنگاره سایر هنرمندان شاید باعث شکلگیری ایدههای تخیلی و بدیعی در ذهن شما شود. البته شما میتوانید از ایدههای آنها نیز برای عکسهای خودتان استفاده کنید. تنها کافی است مقداری زمان را به جستجو در اینترنت و تماشای ابتکارها و ایدههای عکاسهای مختلف اختصاص دهید.
۱۹. خلاقانه کادربندی کنید
کادربندی یکی از رایجترین تکنیکها برای بهبود ترکیب عکس است. در میان ایده های عکاسی خودنگاره، استفاده از درها و پنجرهها برای کادربندی را هم در خاطر داشته باشید. البته روشهای خلاقانه بسیار زیادی برای کادربندی وجود دارد. در مجموع، از بسیاری از اشیاء اطراف خودتان میتوانید برای کادربندی عکس استفاده کنید.
۲۰. در حالت عمودی عکاسی کنید
آخرین مورد از لیست ایدههای عکاسی امروز به حالت نگهداری دوربین بازمیگردد. همانطور که میدانید، حالت عکسها را به طور کلی به دو دسته عمودی (Portrait) و افقی (Landscape) تقسیم میکنند. حالت پرتره طبعاً درازتر بوده و برای عکاسی از افراد مناسبتر است. حتی نامگذاری آن هم به این خاطر است که از گذشته، برای گرفتن عکس از افراد از حالت عمودی دوربین استفاده میشده است. از سوی دیگر، حالت افقی (Landscape) نیز همانطور که از نام آن پیدا است، برای ثبت تصاویر از منظره بیشتر کاربرد داشته است. با این حال، هیچ قانون و لزومی وجود ندارد که برای عکاسی از افراد همیشه باید از حالت پرتره استفاده کنید. شما میتوانید از حالت افقی نیز برای ثبت خودنگارههای خود استفاده کرده و نتایجی عالی را به دست بیاورید. بنابراین شاید بهتر باشد این گزینه را هم در میان ایده های عکاسی خود یادداشت کنید!
منبع: Digital Photography School